De collectie van het voormalige Theater Instituut Nederland (TIN) is sinds 1 januari 2013 in beheer bij Bijzondere Collecties UvA. De TIN mediatheekcollectie (boeken, teksten ná 1945 en gedrukte bladmuziek) is in eigendom overgegaan naar de UvA en ondergebracht bij de UvA Universiteitsbibliotheek (UvA UB). De TIN erfgoedcollectie is in eigendom van de Stichting TiN en is opgeslagen in het UvA boekendepot in Amsterdam-Zuid Oost.
Drie ex-medewerkers van het TIN zijn met de collectie “meegegaan”: Hans van Keulen is benoemd als conservator/teamleider, Gonneke Janssen als Informatiespecialist, en Peter Odding als Collectiebeheerder.
Inmiddels zijn er vijf jaar verstreken, en blijkt dat bezoekers, schenkers, en musea die voorwerpen in bruikleen willen nemen voor tentoonstellingen de collectie gelukkig nog steeds goed weten te vinden. Hier vindt u een overzicht van wat er op dat vlak gebeurd is in 2017.
Toegankelijkheid van de collectie
De makkelijk vindbare en toegankelijke website www.tin.nl (in 2017 10.376 unieke bezoekers) (in 2016 13.068 bezoekers) bevat informatie over de collectie en over het raadplegen ervan. De website leidt direct naar de online catalogus die toegang biedt tot de gehele collectie, zowel de collectie van de mediatheek, als de erfgoedcollectie.
Het raadplegen van de boeken, teksten en gedrukte bladmuziek
Al deze materialen kunnen online worden aangevraagd en worden ingezien in de Onderzoekszaal van de Bijzondere Collecties op de Oude Turfmarkt, of in een andere bibliotheek van de UvA.
Deze aanvragen lopen goed; om hoeveel aanvragen het gaat is niet te zeggen, omdat het aantal aanvragen per vakgebied of collectie niet wordt bijgehouden.
Foto: Monique Kooijmans.
Het raadplegen van de erfgoedcollectie in de depots in Amsterdam-Zuid Oost
Omdat het om kwetsbare materialen gaat, kan slechts een klein deel van de erfgoedcollectie in de Onderzoekszaal aan de Oude Turfmarkt opgevraagd worden. In 2017 zijn daarvoor 42 (25 in 2016) aanvragen gedaan uit het depot. Het gaat daarbij om tijdschriften, foto’s, recensies, personaliamappen, archieven, bijzondere uitgaven en handschriften, en productiemappen.
De overige collectie-onderdelen moeten op afspraak in het depot in Zuid Oost worden ingezien. In 2017 kwamen 135 bezoekers naar het depot (in 2016 kwamen er 63 bezoekers, een stuk minder omdat de depots een deel van dat jaar gesloten waren wegens de verhuizing van het depot).
Rondleidingen door het depot
Vanaf maart 2017 was het depot, na een verhuizing vanuit de 2 oude depots, weer open voor bezoekers. Veel geïnteresseerden wilden kennis maken met de nieuwe locatie: in totaal werden in 2017 19 rondleidingen door het depot gegeven: voor studenten Theaterwetenschappen van de UvA, voor studenten Media en Cultuurwetenschappen van de Universiteit Utrecht, voor studenten Museumstudies van de UvA, studenten scenografie van de Hogeschool voor de Kunsten , voor UvA personeel, en voor de Vriendenkring Theatercollectie. Op 10 mei 2017 vond een gecombineerde rondleiding plaats voor scenografen door zowel het depot van de Theatercollectie als het depot van De Nationale Opera. Conservator Hans van Keulen verzorgde daarbij een lezing over de Theatercollectie.
Zie ook: https://tin.nl/rondleidingen-het-nieuwe-depot-van-de-theatercollectie/
Bruiklenen uit de Theatercollectie voor tentoonstellingen
In totaal werden in 2017 10 (in 2016: 10) bruikleenaanvragen gedaan uit de Theatercollectie. Daarbij gaat het om 55 (in 2016: 226) objecten die uitgeleend werden, vooral voor tentoonstellingen door het hele land. Hieronder de belangrijkste tentoonstellingen waarvoor uit de Theatercollectie geput werd:
Tentoonstelling Modemuze@OBA
Van 17 maart t/m 31 mei 2017 was Modemuze te gast in de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA).
Het online platform Modemuze verbindt en presenteert in totaal twaalf Nederlandse museale mode- en kostuumverzamelingen als een bron van inspiratie voor een breed publiek van modeprofessionals en geïnteresseerden. www.modemuze.nl is een initiatief van het Amsterdam Museum, Centraal Museum Utrecht, Fries Museum Leeuwarden, Gemeentemuseum Den Haag, Museum Rotterdam, Paleis het Loo en het Rijksmuseum Amsterdam. Nieuwe partners die zich hebben aangesloten zijn: Tassenmuseum Hendrikje, Textielmuseum Tilburg, het Nationaal Museum van Wereldculturen, Nederlands Openluchtmuseum en de Theatercollectie Bijzondere Collecties UvA.
In de tentoonstelling Modemuze@OBA konden bezoekers en liefhebbers kennis maken met de rijkdom van mode, kostuum en accessoires die zich in Nederlandse museale collecties bevinden.
Uit de Theatercollectie Bijzondere Collecties UvA was te zien het kostuum gedragen door Arthur Japin als Ludwig II von Bayern in “Der Fliegende Holländer” (Richard Wagner), naar ontwerp door Lioba Winterhalder, 1983.
Meer informatie zie: https://tin.nl/tentoonstelling-modemuzeoba/
Tentoonstelling Uit de Mode in het Centraal Museum
Het Centraal Museum in Utrecht pakte in de zomer groots uit met een nieuwe modetentoonstelling. Voor het eerst stonden ruim 100 hoogtepunten uit de eigen modeverzameling in de spotlights. Uit de Mode toonde de rijkheid en diversiteit van de collectie, maar vooral ook die van de mode zelf.
Voor deze tentoonstelling is een kostuum, gedragen door Conny Stuart als de kwade fee in de musical “En nu naar bed” van Annie M.G. Schmidt in bruikleen genomen uit de Theatercollectie. Naast Conny Stuart speelde Mary Dresselhuys de rol van de goede fee. De kostuums werden ontworpen door Jan Beutener.
De tentoonstelling was te zien van 8 juli t/m 22 oktober 2017.
Meer informatie zie: https://tin.nl/tentoonstelling-uit-de-mode-met-theaterkostuum/
Kostuum van Conny Stuart als de kwade fee; ontwerp Jan Beutener. Foto van en Conny Stuart (links) en Mary Dresselhuys (rechts) als resp. de kwade en de goede fee in de musical En nu naar bed, 1971. Foto: Frits Lemaire/MAI. Herkomst: Theatercollectie Bijzondere Collecties UvA (Stichting TiN).
Minitentoonstelling Wim Sonneveld bij de Bijzondere Collecties
Wim Sonneveld is van grote invloed geweest op de Nederlandse theater- en liedcultuur. Zijn vriend, vormgever en tekstschrijver Friso Wiegersma was beeldbepalend voor Sonnevelds carrière. In de zevenentwintig 
jaar dat zij een relatie hadden, schreven ze elkaar met grote regelmaat brieven. De briefwisseling tussen de geliefden werd gevonden in de nalatenschap van Wiegersma en is in 2017 voor het eerst gepubliceerd. Daarnaast is ook een aantal van de liefdevolle tekeningen en collages waarin Wiegersma zichzelf als loensende “Friepel” opvoert, teruggevonden. De brieven en tekeningen zijn samengebracht in de publicatie “Niemand dan wij”, zorgvuldig bezorgd, ingeleid en van voetnoten voorzien. Het boek geeft een ongekend intieme inkijk in deze intense liefdes- en werkrelatie.
Ter gelegenheid van deze publicatie is een minitentoonstelling in gericht bij de Bijzondere Collecties, met materiaal uit privécollectie en uit de Theatercollectie. Waaronder privé-foto’s van Wim Sonneveld en Friso Wiegersma, enkele “Friepels” (de tekeningen van Friso Wiegersma), en een keuze uit de originele brieven van Wim Sonneveld en Friso Wiegersma. Samen gaven ze een unieke kijk in het privéleven van Wim Sonneveld, wat hij altijd zorgvuldig voor de buitenwereld verborgen heeft gehouden.
Meer informatie zie: https://tin.nl/minitentoonstelling-wim-sonneveld/
A slice of Scenography in de Stadsschouwburg Amsterdam
Van 7 tot 17 september was op de begane grond van de Stadsschouwburg te Amsterdam de tentoonstelling ‘A slice of Scenography’ te zien. Scenograaf Nicky Nina de Jong stelde deze tentoonstelling samen, met als ondertitel ‘Just a taste’.
Uit de Theatercollectie waren dertien maquettes en twee kostuums te zien.
Meer informatie zie: https://tin.nl/expositie-theaterfestival-slice-scenography/
Links: Maquette voor “Nijnsky en Diaghilev – gek van dans”, ontwerp Toer van Schayk, Stichting Tevje 2005. Rechts: Maquette voor “Koning Oedipous”, ontwerp Friso Wiegersma, Rotterdams Toneel 1961. Herkomst: Theatercollectie Bijzondere Collecties UvA (Stichting TiN).
In het onderdeel “De zes uur Show” dat bij deze tentoonstelling aansloot, lichtte conservator Hans van Keulen het verzamelbeleid van de Theatercollectie toe.
Wim Sonneveld vereeuwigd – tentoonstelling in het Stadsarchief Amsterdam
Ter gelegenheid van de 100e geboortedag van Wim Sonneveld werd er op verschillende manieren aandacht besteed aan de cabaretier, zanger en acteur. De Theatercollectie heeft meegewerkt aan het Wim Sonneveld Gala in Carré en aan een tentoonstelling in het Stadsarchief Amsterdam.
In het Stadsarchief was vanaf 12 oktober 1917 tot en met 14 januari 2018 een tentoonstelling over Sonneveld te zien. Op de tentoonstelling waren bijzondere en deels onbekende foto’s uit de collecties van het Maria Austria Instituut/MAI en de Theatercollectie van de Bijzondere Collecties te zien.
Hoofdtooi gebruikt in het nummer Nikkelen Nelis uitgevoerd door Wim Sonneveld uit een Avond met Wim Sonneveld; Wim Sonneveld als Nikkelen Nelis uit Een avond met Wim Sonneveld, 1964 Foto: L.J.P. de Waal. Herkomst: Theatercollectie Bijzondere Collecties UvA (Stichting TiN).
Meer informatie, zie https://tin.nl/wim-sonneveld-carre/
Het programma ‘Een Leven Lang Theater’ in de Stadsschouwburg Amsterdam
In Een Leven Lang Theater wordt de Nederlandse theatergeschiedenis bekeken door de ogen van een kunstenaar die een grote rol heeft gespeeld de theaterwereld, en in de geschiedenis van de Stadsschouwburg Amsterdam. De Bijzondere Collecties werken mee aan dit programma. Iedere editie wordt er een andere kunstenaar op het podium van de Stadsschouwburg geïnterviewd door een expert uit het veld. Tijdens het interview wordt regelmatig beeldmateriaal getoond. In 2017 waren er edities rond Hans Kemna, Alexandra Radius & Han Ebbelaar, en Carel Alphenaar.
Meer informatie is te vinden op website van de Stadsschouwburg Amsterdam
Theater(boeken)salons
De Theaterboekensalons zijn sinds 2014 een nieuwe reeks binnen de bestaande reeks Boekensalons die de Bijzondere Collecties al organiseren.
Op 5 juli 2017 werd de publicatie “Niemand dan wij” gepresenteerd in een theaterboekensalon bij de Bijzondere Collecties. In Niemand dan wij is de briefwisseling gepubliceerd tussen de geliefden Wim Sonneveld en zijn vriend, vormgever en tekstschrijver Friso Wiegersma. Frank Jochemsen, de auteur-samensteller van het boek Niemand dan wij, en Hans van der Woude werden op deze middag geïnterviewd door Hans van Keulen, conservator uitvoerende kunsten van Bijzondere Collecties. Er werden op deze middag ook niet eerder getoonde fragmenten van privé opnamen vertoond.
Op 20 december 2017 vond bij de Bijzondere Collecties de boekpresentatie plaats van de publicatie over de circuscollectie van Jaap Best, “Het beste van Best”. Conservator Hans van Keulen interviewde daarbij zowel auteur Dick H. Vrieling als Bert Sliggers, oud-conservator van het Teylers museum.
De circuscollectie van Jaap Best bestaat onder andere uit 7.000 affiches en zo’n 8.000 foto’s, en is bijeengebracht door de verzamelaar Jaap Best. Na zijn overlijden is de collectie door zijn vrouw in beheer overgedragen aan Teylers Museum. Teylers Museum heeft de collectie op internet ontsloten. Het bestuur van de stichting Jaap Best droeg vervolgens in 2016 de collectie over aan Bijzondere Collecties omdat hier reeds een grote circuscollectie aanwezig is. Op deze manier kan er meer aandacht en inhoudelijke expertise aan deze specifieke discipline worden besteed. Afgelopen jaar is er hard gewerkt aan de collectie om deze te integreren in de bestaande circuscollectie.
Meer informatie zie: https://tin.nl/boekpresentatie-het-beste-van-best/
Theaterencyclopedie
In 2016 en 2017 stonden de activiteiten rondom de Theaterencyclopedie noodgedwongen op een lager pitje nadat het project “Theaterencyclopedie als ons levend geheugen” in 2015 werd afgerond. Tuja van den Berg kon als eindredacteur gemiddeld slechts 6 uur per week besteden aan de Theaterencyclopedie.
Gelukkig is er een vast team van vrijwilligers, waarvan er drie als redactieleden dagelijks bijdragen aan de Theaterencyclopedie. Een keuze uit hun werk: Veel theaters zijn toegevoegd, veel informatie is toegevoegd over de geschiedenis van de theatergebouwen, en de theaters zijn nu ook op plaatsnaam te vinden in de Theaterencyclopedie. Talloze biografieën van personen zijn aangevuld met informatie en met de link naar de voorstellingen waarmee zij verbonden zijn. Veel voorstellingen zijn aangevuld met de rolverdelingen.
De premièregegevens over 2017 die zijn ingevoerd in de database (adlib) worden automatisch aan de Theaterencyclopedie toegevoegd. Bijna dagelijks krijgen op die manier nieuwe premières een pagina in de Theaterencyclopedie. De Theaterencyclopedie blijft op deze manier up to date.
De Theaterencyclopedie trok in heel 2017: 161.653 (unieke) bezoekers; er werden 443.508 pagina’s bekeken, in 191.540 sessies; gemiddeld bezochten zo’n 17.500 (unieke) bezoekers per maand de Theaterencyclopedie. Dat is minder dan in 2015 (209.427 unieke bezoekers, resp. 583.268 pagina’s en 248.223 sessies); reden is dat er minder manuren beschikbaar zijn voor de redactie en dat er geen geld of menskracht beschikbaar is voor marketing/PR.
Project Verbetering Theaterencyclopedie
In 2014 zijn belangrijke onderdelen van de Theaterencyclopedie (TE) vernieuwd in het kader van het project Theaterencyclopedie als ons levend geheugen. De Mediawiki software, waar de Theaterencyclopedie op draait, is geüpgraded, er zijn extra uitbreidingen geïnstalleerd en er is een nieuw ontwerp gemaakt.
Helaas was het in dat project niet mogelijk om alle gewenste verbeteringen te realiseren, waardoor bij voorbeeld de mogelijkheden van de semantische module, waarmee het mogelijk is om gecombineerde zoekopdrachten uit te voeren, niet volledig zijn benut.
Daarnaast bleek de gerealiseerde lay-out niet geschikt voor gebruik op mobiele apparaten en zijn er problemen bij het verder upgraden van de software. Omdat de versie van de software inmiddels niet meer werd ondersteund, moest hier binnen afzienbare tijd aandacht aan worden besteed.
De kennis over de implementatie van de TE is bij een beperkt aantal mensen blijven liggen. Daardoor is dit beheer kwetsbaar. Kennisdeling over dit beheer is van belang.
Om al deze redenen werd het project “Verbetering Theaterencyclopedie” in het leven geroepen; de projectgroep staat onder leiding van Erik Bastiaanse (Digital curator bij de Bijzondere Collecties) en ging in september 2017 van start.
Het doel van het project is het realiseren van een goed functionerende Theaterencyclopedie, gebaseerd op een stabiele infrastructuur die onderhouden kan worden door medewerkers van de betrokken afdelingen van de Bibliotheek UvA/HvA. Onder goed functionerend wordt in dit geval ook verstaan het functioneren op mobiele apparaten.
Inmiddels is daarvan het volgende gerealiseerd:
- In september / oktober 2017 is de huidige website overgebracht naar een nieuwe server. Hierbij is tevens een aantal technische problemen opgelost.
- In september – november 2017 is een onderzoek gedaan naar- en principe keuze gemaakt voor een nieuwe vormgeving voor de TE. Tevens is een inventarisatie gestart naar wensen en eisen voor deze nieuwe vormgeving
- In oktober / november 2017 is een testomgeving ingericht met een geüpgraded versie van de software, om de nieuwe vormgeving te ontwikkelen.
Het project zal in 2018 vervolgd en afgerond worden.
De Theater Collectie Selectie van seizoen 2016-2017
Sinds 2003 worden uit het grote aantal voorstellingen in Nederland (variërend van 1100-1600 premières per jaar) ongeveer 100 voorstellingen gekozen waar actief een affiche, een set foto’s en een video van verzameld wordt voor de Theatercollectie. In 2011 werd deze selectieve manier om de theatercollectie verder te verrijken door de Raad van Cultuur nog aangemerkt als ‘best practice’.
Deze ongeveer 100 voorstellingen worden gekozen door een externe commissie van deskundigen.
De Theater Collectie Selectie 2016-2017 is in januari 2018 vastgesteld. Meer daarover dus in het Overzicht Theatercollectie 2018.
Aanwinsten
Ook in 2017 is de Theatercollectie verrijkt met nieuwe aanwinsten, door schenking of aankoop.
Zo werd een deel van een archief van Gertrud Leistikow (1885-1948) aangekocht. Leistikow was een danseres die een grote bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de Nederlandse dans. Bij de Theatercollectie was al een archief van Leistikow, dit is nu uitgebreid met onder andere diploma’s, brieven, schetsen en foto’s . Deze aankoop werd mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Stichting Vrienden Bijzondere Collecties.
Meer informatie, zie: https://tin.nl/archief-gertrud-leistikow-aangekocht/
Heel bijzonder is de schenking van kleurenopnames van revuester Johan Buziau (1877-1958). Het gaat om vroege kleinbeeld kleurendia’s uit de jaren 1939/1940, een tijd waarin zwart-wit fotografie nog de standaard was. De opnames zijn gemaakt door amateur-fotograaf Evert Deddes (1914-1990) uit Rotterdam. De foto’s lijken tijdens de voorstelling, of waarschijnlijker, tijdens een generale repetitie vanuit de zaal gemaakt zijn. De foto’s zijn daarom soms wat onscherp maar wel heel levendig. Onder de titel “Een clown verschijnt in kleur” werden de kleinbeelddia’s in het NRC gepubliceerd met een commentaar van Henk van Gelder.
Meer informatie, zie: https://tin.nl/nieuwe-aanwinst-van-vroege-kleurenfotos-johan-buziau/
En de publicatie in het NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2017/05/24/een-clown-verschijnt-in-kleur-9929690-a1560154
Kleurendia’s van Johyan Buziau in de Bouwmeester-revue Jolijt (1939). Rechts Buziau als miljoniar, in het gestreepte kostuum dat zich ook in de Theatercollectie bevindt. Foto’s: Evert Deddes. Herkomst: Theatercollectie Bijzondere Collecties UvA (Stichting TiN).
Naar aanleiding van de tentoonstelling “A Slice of Scenography” die tijdens het Theaterfestival van 7 tot en met 17 september in de Stadsschouwburg te zien was, zijn er nieuwe maquettes geschonken. Het gaat om de maquettes van Carrousel (Noord Nederlands Toneel 2017), een ontwerp van Ascot de Nijs; Koning Lear (RO theater 2007) van Thomas Rupert; In mijn hoofd ben ik een dun meisje (NT jong 2016) van Sascha Zwiers en tenslotte de maquette van Ondertussen in Casablanca (Het Nationale Toneel en Oostpool 2017) van Juul Dekker en Sarah Nixon.
Meer informatie, zie: https://tin.nl/verwerving-nieuwe-maquettes/
Verder werden in 2017 door schenking aan de collectie toegevoegd:
*Archief Gislebert Thierens (o.a. productiedocumentatie)
*Aanvulling op het Kinsbergen archief
*Twee tekeningen van Karel Verbruggen, beide een portret van Jean Louis Pisuisse
*Aanvulling op het archief Lili Green (o.a. naambord van de dansstudio, foto’s)
*Aanvulling op het archief Drs P.
*Archivalia van Jacques van Tol (brieven, foto’s, agenda)
Voortgang beschrijving Circuscollectie
Affiches uit de Collectie Jaap Best
Naar aanleiding van het Plan van Aanpak Circuscollecties dat in 2016 gemaakt werd, en waarin beschreven is hoe met name de Circuscollecties van Herman Linssen en die van Jaap Best beschreven en ontdubbeld kunnen worden, werden in 2017 de volgende werkzaamheden uitgevoerd:
Het kaartstysteem van Herman Linssen 1945 -2010 werd ingevoerd in adlib (na veel pilots en discussies met Herman Linssen); ook directienamen en seizoenen zijn aangepast conform de wensen Herman Linssen. Dit levert uiteindelijk meer dan 3000 verschillende circussen op; per circus is aangegeven in welke jaren het circus in de verschillende bronnen door Herman Linssen is gevonden, en of er programma’s, foto’s, of overige documentatie van aanwezig is in zijn verzameling. In de toekomst zullen de kaarten zelf gescand worden en aan de circusnamen in adlib gelinkt worden, zodat onderzoekers zelf de bronnen kunnen vinden waarin het circus door Herman Linssen in is gevonden.
Brenda Bernard, die het team vanaf juni 2017 kwam versterken, heeft de dubbele Friedländer affiches in de collecties Best-Linssen vergeleken, en ontdubbeld. Van de andere niet-Friedländer affiches heeft zij zoveel mogelijk de dubbele exemplaren getraceerd en geadministreerd.
De groot- en middelformaat affiches uit de collectie Linssen zijn gekoppeld aan de juiste circusnaam, conform de lijst van Herman Linssen. Hierdoor is het voor gebruikers van de collectie duidelijk bij welk circus het affiche hoort, geen overbodige luxe aangezien verschillende circussen vaak de zelfde namen gebruikten.
Herman Linssen heeft in 2017 zelf ook veel aan de verwerking van zijn collectie meegewerkt. Het is verheugend dat hij op deze manier zijn kennis van de circuscollectie en van de circuswereld voor de beschrijving kan inzetten. Linssen heeft ondermeer de beschrijvingen van de affiches in adlib gecontroleerd en verbeterd, en heeft al zijn affiches gekoppeld aan de juiste circusnaam. Hij heeft de klein formaat affiches, die nog bij hem thuis in Weert zijn, alvast een objectnummer gegeven, vooruitlopend op het transport naar het depot in Amsterdam begin 2018. Daarnaast heeft hij een groot deel van de programmaboekjes uit de collectie Best doorgenomen. De programma’s die ontbraken in zijn eigen collectie heeft hij opgenomen in zijn eigen collectie, en degene die dubbel zijn werden overgedragen aan verzamelaars uit de club van Circusvrienden.
Willem Rodenhuis fonds.
Willem Rodenhuis nam op 3 oktober 2016 afscheid van de Bijzondere Collecties vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Bij zijn vertrek als specialist uitvoerende kunsten (toneel, dans, muziek en circus) stelde hij een ‘Fonds op Naam’ in met als doel bij te dragen aan studiereizen (bezoek symposia, archiefonderzoek in binnen- en buitenland) ten behoeve van onderzoek op het gebied van het circuserfgoed, zoals in beheer bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Het Willem Rodenhuis Fonds is ondergebracht bij de stichting Theater in Nederland en past binnen de algemene doelstelling van de stichting : Het leveren van een bijdrage aan het bewaren en levend houden van het erfgoed van het Nederlands theater.
Zie ook https://tin.nl/willem-rodenhuis-fonds/
Werk aan de collectie
Achter de schermen wordt doorlopend aan de Theatercollectie gewerkt.
Het archief van de taalvirtuoos en zanger Drs. P dat in 2016 geschonken werd aan de Theatercollectie en werd ontsloten door Michiel de Jong, zijn biograaf. Voor de boeken die reeds in de collectie van de UvA aanwezig zijn, is een mooie nieuwe bestemming gevonden. Deze boeken werden eind november overgedragen aan het Rotterdamsch Leeskabinet, een bibliotheek in de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Meer over deze schenking, zie: https://tin.nl/archief-drs-p-geschonken-aan-theatercollectie/
In samenwerking met het Holland Festival is een start gemaakt met het samenvoegen en beschrijven van de drie verschillende Holland Festival foto-archieven die in de Theatercollectie aanwezig zijn. Dit wordt gedaan door Liselotte Salters. Het gaat om duizenden foto’s. Doel daarbij is om een selectie te maken, en om nog niet gedigitaliseerde foto’s te beschrijven en te digitaliseren.
Van de TIN mediatheek collectie boeken zijn 10.000 geselecteerd die ook al bij de UvA aanwezig zijn. Deze boeken zijn aangeboden bij de theaterbibliotheken in Nederland en Vlaanderen. Die hebben er zo’n 3000 overgenomen.
De productiedatabase wordt dagelijks aangevuld met nieuwe premières. De invoer wordt uitgevoerd door Eva van der Weerd, medewerker bij de Theaterkrant, onder supervisie van de informatiespecialist bij de Bijzondere Collecties UvA, Gonneke Janssen. Daarnaast werden ook nog retrospectief producties ingevoerd door medewerker Theatercollectie Ewa Biënko. In 2017 werden in totaal 1601 producties in de productiedatabase ingevoerd.
De samenwerking met / het gebruik van de collectie vanuit de Universiteit
In september 2017 startte bij Theaterwetenschap Amsterdam een onderwijsvernieuwingsprogramma dat ‘Contact met de Collectie’ heet. Voor de BA is een nieuwe leerlijn ontwikkeld waarbij studenten zowel in het eerste, tweede als derde BA-jaar geconfronteerd worden, of werken met materiaal uit de TiN / BC-collectie. In dit verband werd in de periode september–oktober 2017 in de Regentenzaal aan de Oude Turfmarkt een reeks hoorcolleges verzorgd onder de titel “Allemaal theater!”. In deze collegereeks stonden musical, cabaret, revue en andere vormen van theatraal amusement centraal. Bijzonder aan de opzet was dat er ook steeds materiaal uit de TiN-collectie aanwezig was. Het college werd ook aangeboden in het kader van Open UVA. De colleges werden verzorgd door verschillende stafleden van Theaterwetenschap, maar ook door experts van elders.
Zie ook: https://tin.nl/theatercolleges-bij-de-bijzondere-collecties/
Naar aanleiding van de reprise van de voorstelling The Family (Theater Utrecht) bestudeerde een grote groep studenten het archiefmateriaal van de drie eerdere versies. Hun bevindingen werden verwerkt in een artikel voor De Theatermaker.
In het kader van het project Onstage, onderdeel van het onderzoeksprogramma CREATE, wordt nog steeds gewerkt aan de reconstructie van het complete repertoire dat tussen 1638 en 20NU te zien is geweest in de Amsterdamse stadsschouwburg. Het afgelopen jaar zijn, op basis van verschillende archieven, de data over de periode 1784 – 1925 verzameld en in de database ingelezen. Momenteel wordt gewerkt aan het verrijken van deze data en wordt gekeken hoe ook de gegevens van de laatste eeuw kunnen worden toegevoegd.
In de ontvangsthal van het Universiteitstheater aan de Nieuwe Doelenstraat in Amsterdam zijn nog steeds geluidsopnames uit de vorige eeuw uit de Theatercollectie Bijzondere Collecties (Stichting TiN) te beluisteren. Deze geluidsinstallatie is een samenwerking van Theaterwetenschap en Theatercollectie Bijzondere Collectie (TiN). Initiatiefnemer van dit project is Ricarda Franzen. Zij is docente dramaturgie aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast promoveert zij over geluid in de theaterpraktijk en in archieven.
Meer informatie zie: https://tin.nl/geluidsopnames-theaterhistorie-te-horen-de-hal-van-het-universiteitstheater/
Ook in 2017 maakten meerdere studenten in het kader van hun BA- of MA-scriptie, gebruik van de Theatercollectie bij Bijzondere Collecties UvA. Onderwerpen die aan de orde kwamen waren onder meer theaterkritiek, musical in Nederland, cabaret, de theateropvattingen van Herman Heijermans maar ook opmerkelijke afzonderlijke ensceneringen. De MA-scripties zijn opgenomen in de collectie van de UBA en via de betreffende catalogus raadpleegbaar.
Publicaties vanuit de UvA, waarvoor van de Theatercollectie gebruik gemaakt werd of die op de collectie betrekking hebben:
- Dieleman, C., & Zangl, V. (2017). Performing Canonical Texts for Children. 31. Abstract from Text, Performance and the Creation of Historical Knowledge, Amsterdam, Netherlands.
Franzen, R. A. (2017). Best before…? The Dutch theatre sound archive between shelf-life and “functional memory”. Revue Sciences/Lettres, 5, 2017. DOI: 10.4000/rsl.1119
- van der Zalm, R. G. C. (2017). Bewondering en misantropie Alexander Ver Huell en het theaterleven van zijn tijd. Arnhems Historisch Tijdschrift, 37(september 2017), 136 – 146.
- van der Zalm, R. G. C. (2017). The Family, of: hoe maak je repertoire? TheaterMaker, 138(4 (september), 2017), 34-37.
