Home Theatercollectie: Historie
Historie

Historie van de Theatercollectie

De oorsprong van de theatercollectie gaat terug tot 1924. Lees hier de geschiedenis van de collectie via Tooneelmuseum, TIN Theatermuseum naar Allard Pierson.

Toneelmuseum

In 1924 besloot de algemene vergadering van het Nederlandsch Tooneelverbond om zich in te zetten voor de komst van een toneelmuseum. De Vereniging ‘Het Tooneelmuseum’ werd op 28 februari 1925 opgericht en werd een aantal privécollecties samengevoegd.

De bloei van het Toneelmuseum komt na de oorlog, wanneer de rijksoverheid het nationale belang erkent door subsidiegever te worden. Op 18 april 1960 opent het Toneelmusuem haar bibliotheek en tentoonstelling voor het publiek aan de Herengracht nr. 168 in Amsterdam.

Theatermuseum

Het Toneelmuseum heeft zich in die tijd ontwikkeld tot een breed Theatermuseum. De collectie geeft een overzicht van de Nederlandse theatergeschiedenis van de afgelopen vierhonderd jaar: van de eerste Nederlandse schouwburg uit 1638 aan de Amsterdamse Keizersgracht tot de jongste theaters die overal in ons land zijn verrezen en van de eerste stukken van Vondel tot de skatedans van ISH. In rijkdom en diepgang zijn de collecties van het Theatermuseum uniek en te vergelijken met de collecties van het Victoria & Albert Museum in Londen.

Nederlands Theater Instituut (NThI)

In 1978 fuseert het Theatermuseum met de Stichting Theater Klank en Beeld en het Nederlands Centrum van het Internationaal Theater Institituut (ITI) tot het  Nederlands Theater Instituut. Een onmiddellijk gevolg van deze fusie is dat de collectie wordt uitgebreid met een grote verzameling geluid- en beeldopnamen, en dat de activiteiten zich tot over de landgrenzen beginnen uit te breiden. Deze schaalvergroting vindt zijn hoogtepunt in de deelname aan grote culturele manifestaties als Berlijn-Amsterdam (1983), La France aux Pays-Bas (1985) en Amsterdam Culturele Hoofdstad (1987).  

Theater Instituut Nederland (TIN)

In 1992 volgt een fusie met het Nederlands Instituut voor de Dans, het Nederlands Mimecentrum en het Nederlands Poppenspel Instituut; de nieuwe naam is Theater Instituut Nederland (TIN). Daarmee wordt het instituut, dat inmiddels aan de Herengracht in vijf panden (nrs. 166-174)  gevestigd is, een informatie- en documentatiecentrum voor alle theaterdisciplines.

Het TIN verhuist in 2009 naar een nieuwe locatie aan de Sarphatistraat. Vanaf dat moment worden tentoonstellingen gemaakt in samenwerking met partners door heel Nederland zoals Amsterdam Museum, de Fundatie in Zwolle, diverse zomerfestivals en de Dansdagen in Maastricht.

Theaterencyclopedie

Ook introduceert het TIN de digitale Theaterencyclopedie.nl, waarop niet alleen veel van de collectie is te zien maar ook door professionals en liefhebbers aan de theatergeschiedenis kan worden meegeschreven. Daarnaast ondersteunt het TIN als sectorinstituut het professionele theater met onder meer internationale promotie, onderzoek en debat en afstemming tussen vraag en aanbod.

Sluiting Theater Instituut Nederland

In de zomer van 2012 besluit de staatssecretaris van Cultuur onverwachts om de totale subsidie aan Theater Instituut Nederland per 2013 te stoppen. Een grote protestactie volgt, waarbij het TIN in enkele weken 18.000 handtekeningen ophaalt en steun krijgt van vele theatermakers. Dit leidt tot de uitnodiging een plan in te dienen om als Theatermuseum verder te gaan. Dat plan komt er, met steun van de Gemeente Amsterdam en de Stopera als locatie. De Raad voor Cultuur geeft echter in juni 2012 een negatief advies voor financiering van het Theatermuseum.

Universiteit van Amsterdam

Na de sluiting van Theater Instituut Nederland in 2013 wordt de TIN collectie ondergebracht bij de Universiteit van Amsterdam (UvA). De collectie is opgesplitst in de TIN mediatheekcollectie en de TIN erfgoedcollectie.

De TIN mediatheekcollectie is eigendom geworden van de UvA en ondergebracht bij de UvA Universiteitsbibliotheek (UB). De TIN erfgoedcollectie is eigendom van Stichting Theater in Nederland (Stichting TiN). Het beheer kwam in handen van Bijzondere Collecties. Dit valt sinds 1 januari 2019 samen met het Allard Pierson Museum onder het beheer van Allard Pierson – De collecties van de Universiteit van Amsterdam.

Stichting TiN maakt zich samen met de UvA sterk voor projecten en activiteiten die de zichtbaarheid en actualiteit van de collectie vergroten, zoals onderzoek, bruiklenen, schenkingen, tentoonstellingen, publicaties en de online theaterencyclopedie.

Zie ook: Het TIN tentoonstellingsarchief