Home – Blog – Nieuws: Poppenspeler Felicia van Deth overleden
Op 12 juli 2015 is Felicia van Deth overleden. Zij was jarenlang op een bijzondere manier verbonden met de collectie van het Theater Instituut Nederland, nu in beheer bij de Bijzondere Collecties UvA.
Felicia Beck
Felicia van Deth werd op 19 januari 1931 als Felicia Beck geboren. In 1950 zag zij op school een voorstelling van poppenspeler Guido van Deth, en zij was daarvan zo onder de indruk, dat zij direct naar haar eindexamen vroeg of zij in zijn theater mocht komen werken om het vak te leren. En zo kwam zij bij hem in dienst. Onder zijn leiding leerde zij het vak van poppenspeler in de praktijk.
Guido van Deth
Guido van Deth (geboren 1913 in Brussel) opende in 1946 een poppentheater in de Nassau van Dillenburgstraat nr. 8 in Den Haag, samen met zijn vrienden Rico Bulthuis (ook poppenspeler) en Sam van Vleuten (schimmenspeler). Zij gaven ook andere poppenspelers de kans om daar voorstellingen te geven, zoals Feike Boschma, Paul van Vliet sr. en Lucy van Ees. Hun gemeenschappelijke doel was om het poppenspel, dat in Nederland op dat moment vooral door amateurs werd beoefend, op een hoger, professioneel niveau te brengen.
Het poppentheater van Guido van Deth groeide uit tot een huistheater voor poppenspel, dat vooral in Den Haag zeer geliefd werd en door een trouw publiek bezocht werd. Voor zijn theater schreef Guido van Deth vaak zelf het repertoire, maar hij bewerkte ook bestaande teksten om tot poppenspelen. De handpoppen waar hij mee speelde maakte hij meestal zelf.
Na jaren bij Guido van Deth in opleiding te zijn geweest, waarbij Felicia achtereenvolgens leerde hoe ze de poppen moest bewegen, daarna hoe ze hen een stem moest geven, en tenslotte hoe ze decors en handpoppen moest maken, hebben zij samen voorstellingen gemaakt en gespeeld. In 1955 trouwden Guido en Felicia; waarna ze nog jaren samengewerkt hebben, tot Guido van Deth in 1969 overleed. Felicia van Deth zette het poppentheater daarna alleen voort; zij werkte sommige stukken om zodat ze door haar alleen gespeeld konden worden, en ze schreef in de loop der jaren nieuwe stukken waarvoor ze ook de poppen maakte. Dat bleef zij doen tot zij in 1996 met pensioen ging en het theater sloot.
Verzamelen
Al vrij snel nadat zij getrouwd waren begonnen Guido en Felicia van Deth poppen te verzamelen. Deze verzameling groeide uit tot een museale collectie over de geschiedenis van het poppenspel: van boeken over poppenspel, prenten, foto’s, papieren theaters, tot alle soorten theaterpoppen: handpoppen, marionetten, stangpoppen, en schimmen. Naast Europese poppen uit België, Bulgarije, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië, Nederland, Polen, Tsjechoslowakije, Turkije ook poppen uit Birma, China, India, Indonesië, Mali, Sri Lanka, Thailand en Zambia. Heel bijzonder zijn bijvoorbeeld de negentiende eeuwse ridder-stangpoppen uit Sicilië, de achttiende eeuwse kleine marionetten uit Frankrijk en de grote verzameling Wayang figuren uit Java.
Na het overlijden van Guido van Deth heeft Felicia van Deth ook de verzameling onderhouden en uitgebreid. Vanaf 1971 werd de collectie ondergebracht in het Museum voor het Poppenspel, evenals het poppentheater gevestigd op Nassau Dillenburgstraat 8 te Den Haag, maar dan op de eerste etage. Felicia woonde boven theater en museum, op de tweede etage.
Achttiende eeuwse Franse marionetten uit de collectie van Deth. Foto: Radboud Kuypers.
Collectie Museum voor het Poppenspel naar Theater Instituut Nederland
In 1979 is de collectie van het Museum voor Poppenspel met steun van het Prins Bernhardfonds aangekocht door het toenmalige Nederlands Theater Instituut (later Theater Instituut Nederland). Daarbij werd afgesproken, dat de collectie tot de pensionering van Felicia van Deth in Den Haag zou blijven, en dat Felicia van Deth als conservator bij het Nederlands Theater Instituut in dienst zou komen om de collectie te beheren en toegankelijk te houden.
Na haar pensionering in 1996 is de verzameling is naar Amsterdam overgebracht. Daar is de collectie opgeslagen in het depot in Zuid-Oost; en na de opheffing van het Theater Instituut Nederland is de collectie nu in beheer bij de Bijzondere Collecties UvA.
De collectie is uitgebreid door Felicia beschreven op een kaartsysteem; deze gegevens zijn inmiddels allemaal ingevoerd in de database, zodat ze voor iedereen raadpleegbaar zijn in de online catalogus. In de loop van dit jaar zullen ook de foto’s aan de beschrijvingen gekoppeld worden.