Home – Blog – Nieuws: Tentoonstelling Esther de Boer-van Rijk in Joods Historisch Museum
Het Joods Historisch Museum presenteert vanaf 19 mei t/m 28 september 2014 de tentoonstelling “Hollands populairste actrice”, over het leven en werk van actrice Esther de Boer-van Rijk. Zij was aan het begin van de twintigste eeuw de lieveling van het Nederlandse theaterpubliek. Ze werd populair door haar rol als Kniertje, in Herman Heijermans’ stuk Op hoop van zegen. Meer dan 1200 keer speelde zij de arme vissersvrouw die haar man en zonen verliest aan de zee.
De expositie toont ruim 150 voorwerpen die haar leven en acteerstijl in beeld brengen, zoals foto’s, filmbeelden en hoorspelfragmenten. Verder zijn er portretten van haar door onder andere Jan Sluijters en Eduard Frankfort, programmaboekjes en affiches, maar ook merchandising voorwerpen en correspondentie tussen toneelschrijver Herman Heijermans en Esther.
Meer dan 70 bruiklenen uit de Theatercollectie
Voor de tentoonstelling is onder andere geput uit de collectie van het voormalige Theater Instituut Nederland: meer dan 70 bruiklenen zijn uit deze Theatercollectie afkomstig! Het gaat daarbij om spelfoto’s, portretfoto’s, affiches, brieven, aquarellen, programmaboekjes, archiefstukken, en een schilderij. Deze Theatercollectie is nu in beheer bij de Bijzondere Collecties UVA.
Esther de Boer-van Rijk en Herman Heijermans
Esther van Rijk (1853-1937) werd geboren in een orthodox-joods gezin in Rotterdam. Al op jonge leeftijd werd theater haar grote passie. Ze begon zelf te spelen bij het amateurtoneel en later stapte ze over naar professionele theatergezelschappen. Toen ze in Amsterdam ging wonen werd ze aangenomen bij de Nederlandsche Tooneelvereeniging, het huisgezelschap van de Hollandsche Schouwburg, waar Herman Heijermans de vaste toneelschrijver werd.
Heijermans schreef toneelstukken over gewone Nederlandse mensen in armoedige milieus. Dit trok een nieuw theaterpubliek dat zich herkende in de personages. Esther was de perfecte actrice voor zijn stukken, die zij met haar natuurlijke spel levensecht bracht. Hierdoor werd ze steeds populairder. Joodse Amsterdammers vereerden haar als ‘onze Esther’. En wie Esther de Boer-van Rijk niet zag spelen, kende haar stem wel van de radio, het nieuwe medium van die tijd.
In de jaren dertig gaf Esther benefietvoorstellingen voor joodse vluchtelingen en kreeg sympathie voor het zionisme. Esther de Boer-van Rijk overleed op 7 september 1937, vierentachtig jaar oud. De kranten schreven: ‘Hollandsch populairste actrice is niet meer’.
Tegelijk met de opening van de tentoonstelling presenteert Uitgeverij Wereldbibliotheek de gelijknamige biografie van Esther de Boer-van Rijk, Hollands populairste actrice, geschreven door Joosje Lakmaker.
Meer informatie, zie: Website Joods Historisch Museum
Afbeelding: Portretstudie van Esther de Boer-van Rijk. Schilderij door Coen van Oven, 1916. Eén van de vele bruiklenen uit de Theatercollectie, Bijzondere Collecties UVA.